"Nghị quyết 28-NQ/TW, dự thảo Bộ Luật Lao động sửa đổi đề xuất quy định tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện lao động bình thường là nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi với hai phương án.
Phương án 1, kể từ 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động tăng mỗi năm 3 tháng đối với nam và 4 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi. Với phương án này, sẽ mất 15 năm để lao động nữ về hưu ở tuổi 60 và 8 năm để nam về hưu ở tuổi 62.
Phương án 2 là kể từ 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động tăng mỗi năm 4 tháng đối với nam và 6 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi. Như vậy, mất 10 năm để lao động nữ về hưu ở tuổi 60 và 6 năm để nam về hưu ở tuổi 62.
Việc điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu sẽ được thực hiện theo lộ trình chứ không điều chỉnh tăng ngay lên 60 tuổi với nữ, 62 tuổi với nam ngay từ năm 2021. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đang lấy ý kiến để hoàn thiện phương án tăng tuổi nghỉ hưu" .
Theo Bộ LĐTB&XH thì "việc tăng tuổi hưu là xu hướng chung của tất cả các nước có cơ cấu dân số già để phù hợp với các điều kiện kinh tế-xã hội, nhân khẩu, sức khỏe… chứ không phải tránh vỡ quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH) (hết trích). Tuy nhiên, lý do như vừa nêu liệu có phù hợp?
Thứ nhất, nói về lý do tăng tuổi nghỉ hưu, các ông nói "do xu thế chung của các nước có dân số già" rồi so sánh với các nước như Pháp, Nhật, Hàn Quốc ... điều đó là không phù hợp bởi:
Một là, tình hình dân số, tuổi thọ và điều kiện sống, làm việc của các nước tiên tiến khác xa Việt Nam. Có thể thấy, người lao động trực tiếp ở các nước công nghiệp có chi phí bảo hộ lao động và điều kiện lao động ở mức an toàn cao, trong khi điều kiện lao động ở VN có bằng các nước? Hình ảnh công nhân các nước tiên tiến mặc áo cổ cồn, giày tây lái xe ô tô đến các xưởng sản xuất vào phòng thay đồ bảo hộ lao động để vào đứng máy, hết ca lại mặc áo cổ cồn lái xe về nhà so với công nhân VN áo quần nhếch nhác, thiếu bảo hộ lao động, làm việc trong môi trường nhiệt độ cao, bụi bặm ...thì tuổi già trên 60 tuổi làm sao đáp ứng được? Một thông tin của Tổng cục thống kê cho hay hiện tuổi thọ bình quân của người VN khoảng 70 tuổi, không biết thông tin này có độ tin cậy? Trong khi đó, Bộ y tế công bố số liệu chỉ riêng bệnh ung thư của nước ta hiện tỷ lệ tử vong là 310 người/ngày, chỉ đứng sau TQ.
Hai là, với tình hình dân số trong độ tuổi lao động, theo thống kê năm 2018 là 48,7 triệu người tăng 549.8 ngàn người. Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) cho thấy giai đoạn “dân số vàng” của Việt Nam kéo dài đến 2025 thì nếu nhà nước tăng tuổi nghỉ hưu, biến môi trường lao động VN với đa số là người già có thâm niên cao, ngân sách phải chi trả lương lớn, công việc kém hiệu quả lại chiếm mất cơ hội của các cháu lao động trẻ. Số lao động trẻ này không có việc làm phải tham gia vào đội quân "xuất khẩu lao động" làm chảy máu chất xám quốc gia, cơ hội đóng góp để phát triển đất nước bị chính sách này tước đoạt!
Thứ hai, để tạo sự đồng bộ trong chính sách BHXH và lao động, vào đầu năm 2016, chính phủ đã thực hiện điều chỉnh tăng thời gian đóng BHXH theo lộ trình với Nam từ 30 năm lên 35 năm; nữ từ 25 năm lên 30 năm, nguyên nhân vì đâu?
Nguyên nhân ở đây được xác định đó là quỹ BHXH đang trong tình trạng dặt dẹo do quản lý yếu kém gây thất thoát. Chính sự yếu kém trong quản lý và những rủi do trong đầu tư đã khiến quỹ BHXH bị thất thoát: 1052 tỉ đồng cho công ty ALC II vay bị mất trắng. Có đến 24.000 tỷ đồng nằm trong diện “thất thoát” do việc đóng quỹ bảo hiểm chỉ căn cứ vào tiền lương tối thiểu của nhà nước mà không căn cứ theo thu nhập thực. Có 50 -70% doanh nghiệp trốn đóng BHXH. Hơn 100.000 doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội. Các vụ chiếm đoạt quỹ BHXH...Và gần đây dư luận phải giật mình trước thông tin, Chính phủ còn nợ BHXH 22.000 tỷ đồng từ năm 1995 (nếu tính lãi mẹ đẻ lãi con thì đến nay 100.000 tỷ đồng) việc Bộ LĐTB&XH cho rằng không có lý do này là cách đánh tráo khái niệm nhằm trấn an dư luận mà thôi!
Ai mong muốn tăng tuổi nghỉ hưu?
Những lao động mong muốn điều đó là những kẻ đang có chức quyền, có điều kiện để tạo các nhóm lợi ích. Vị trí của họ diện "việc nhẹ, lương cao", lương thì ít nhưng lậu mới nhiều, được "Ngồi mát ăn bát vàng", "sáng cắp ô đi tối cắp ô về" có xe đưa rước, ngồi phòng lạnh... được làm việc trong điều kiện như vậy ai chả thích?
Những quan chức "Ngồi mát ăn bát vàng" không nghĩ cho những người trực tiếp lao động vất vả, ráo mồ hôi hết tiền, có thu nhập thấp, điều kiện lao động kém, nguy hiểm cao ....
Chính sách tăng tuổi nghỉ hưu chắc chắn sẽ bị phản đối bởi tầng lớp lao động làm công ăn lương vất vả, các cháu sinh viên mới ra trường bị lớp người già án ngữ không còn chỗ để làm việc nuôi sống bản thân và để cống hiến sức lực, trí tuệ! Rõ nhất là các commet trên mạng XH có nhiều người nói sao không điều chỉnh tuổi hưu lên 70 luôn còn "lộ trình" làm gì? Làm thế chính phủ được lợi là khỏi trả lương hưu, nghe mà chua xót!
Thứ ba, nguyên nhân mà chính phủ csVN đề ra chính sách này là gì?
Một là, giãn tuổi nghỉ hưu giúp quan chức bám ghế, giữ ghế để thao túng trục lợi cá nhân. Chẳng hạn, các vụ việc quan chức cấp cao chuẩn bị về hưu, ký quyết định bổ nhiệm, điều chuyển hàng loạt vị trí công chức mà báo chí đã nêu là minh chứng cho điều này.
Hai là, nguyên nhân cơ bản nhất hiện nay là quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH) đem cho chính phủ vay và đầu tư ngoài ngành gây thất thoát hàng chục ngàn tỷ đồng có nguy cơ vỡ quỹ (mời xem biểu đồ hình tròn)
Trích báo Dân Luận: "Ở Việt Nam lâu nay, quỹ BHXH thường ít được nhà nước công khai, minh bạch trong quá trình sử dụng và đầu tư. Vì vậy, người đóng Bảo hiểm xã hội không được biết hoặc biết không rõ những đồng tiền tiết kiệm của mình được đầu tư và chi tiêu như thế nào. Họ chỉ được biết khi nó xảy ra sự cố nào đó.
Một thực tế là hiện đa số người lao động ở Việt Nam ít quan tâm đến tình hình đóng bảo hiểm cũng những như thông tin về vận hành của quỹ BHXH. Để dẫn chứng tôi kể câu chuyện sau: Hôm vừa rồi tôi tham ra một hội thảo, ngồi bên cạnh tôi là hai cô gái trẻ, độ khoảng 35 tuổi. Nghe câu chuyện họ nói với nhau, tôi biết họ đã có gia đình và điều làm trong cơ quan nhà nước và họ đang nói về tương lai của mình, chuyện về hưu, mức lương, những dự định. Cả hai rất phấn khởi, dường như họ không hay biết về thông tin quỹ BHXH đang cạn và có nguy cơ vỡ"
Vậy đó, tiền đóng góp quỹ BHXH của người lao động nếu được đầu tư đúng sẽ sinh lãi đảm bảo cho lương hưu, tuy nhiên người ta đã đầu tư không đúng làm thất thoát cuối cùng bắt chính người lao động phải chịu thiệt thòi!
Vừa qua cử tri tỉnh Hà Nam đã có kiến nghị không nên tăng tuổi nghỉ hưu cho lao động là giáo viên trong ngành giáo dục bởi khi lớn tuổi độ mềm dẻo, linh hoạt không còn đáp ứng được. Tuy nhiên, theo tôi thì độ tuổi lao động là một khái niệm chung chứ không chỉ riêng ngành giáo dục, chẳng hạn, BS khoa Ngoại đến 60 tuổi, thần kinh yếu, tay run làm sao cầm dao mổ được?
Hiện Quốc hội đang thảo luận để thông qua sửa đổi Luật lao động, vì vậy mong muốn của người lao động là Quốc hội cần làm một cuộc khảo sát trước khi thông qua chính sách quan trọng này.
Rất mong toàn xã hội tham gia đóng góp ý kiến để tạo hiệu ứng tác động vào các nhà làm luật của quốc gia./.
07/5/2019
Đặng Phước
